اسلایدر

۱٫ اختلالات مربوط به اسپرم

۹۰درصد ناباروری‌های مردان به سبب كاهش تعداد اسپرم( اولیگواسپرمی )، شكل غیر طبیعی اسپرم ( تراتواسپرمی )  و یا اختلال در قدرت حركتی اسپرم (آستنواسپرمی ) باشد.

اختلال اولیگواسپرمی به حالتی اطلاق می‌شود كه  تعداد اسپرم كمتر از ۲۰ میلیون در هر میلی لیتر مایع سیمن باشد. در این حالت فرد نابارور است. همچنین برای آنكه اسپرم بتواند فالوپ را شنا كند و به تخم برسد تا آن را بارور كند لازم است قدرت حركتی مناسبی داشته باشد. اگر ۶۰درصد اسپرم‌ها قدرت حركتی نرمال داشته باشند حداقل میانگین كیفیت را دارند. اختلال آستنواسپرمی كه در آن كمتر از ۴۰درصد اسپرم‌ها قادر به حركت با سرعت مناسب در جهت مستقیم هستند یك اختلال ناباروری است. اختلال تراتواسپرمی كه اختلالات موفولوژیكی اسپرم است از دیگر دلایل ناباروری مرتبط با نقص اسپرم است.

۲٫ اختلالات آناتومی

• اختلال عملكرد عضلات مثانه كه می‌تواند ناشی از جراحی مثانه یا پروستات، آسیب دیدگی انتهای نخاع، بیماری‌هایی نظیر دیابت یا اكروزیس باشد. همچنین مصرف داروهای آرامبخش، داروهای مخدر، آنتی سایكوتیك‌ها و داروهای فشار خون می‌تواند به صورت موقت سبب اختلال عضلات مثانه شود.

• مسدود بودن مجاری اپیدیدیم و دفران كه ممكن است در اثر التهاب یا عفونت باشد.

• اختلالات مادرزادی بیضه‌ها نظیر كریپتوكیدیسم و هایپوسپدیا.

۳٫ اختلالات هورمونی

به طور كلی توان باروری چه در مردان و چه در زنان تحت كنترل هورمون‌های محور هیپوتالاموس-هیپوفیز می‌باشد. هورمون آزاد كننده‌ی گناد و تروپین (GnRH) از هیپوتالاموس ترشح می‌شود و با اثر بر روی هیپوفیز تولید و آزاد شدن هورمون‌های LH و FSH را تحریك می‌ِكند. FSH تولید اسپرم در لوله‌های اسپرم ساز و LH تولید هورمون تستسترون توسط سلول‌های لیدیگ را تحریك می‌كنند. اختلال در تولید و ترشح این هورمون‌ها كه ممكن است در اثر وجود تومور در محور هیپوتالاموس– هیپوفیز، رادیوتراپی و مصرف برخی داروهای تقویتی در ورزشكاران باشد بر میزان تولید و كیفیت اسپرم ها اثر می‌گذارد.

از عواملی كه سبب ناباروری در مردان می‌شود می‌توان موارد زیر را  برشمرد:

• بیماری‌های مقاربتی نظیر عفونت به باكتری سوزاك می‌تواند سبب ناباروری در هر دو جنس شود. چنین عفونت‌های می‌تواند سبب آسیب دیدن و مسدود شدن مسیر حركت اسپرم شود.

• سن؛ با افزایش سن تعداد اسپرم‌ها و كیفیت آنها ممكن است كاهش یابد.

• تنش‌های جسمی، ذهنی و استرس‌های عاطفی می‌تواند تعداد اسپرم‌ها را به طور موقت كم كند، كه ممكن است ناشی از تغییر در سطوح هورمون‌های جنسی باشد.

• مصرف مواد مخدر، نوشیدن زیاد الكل و سیگار كشیدن از جمله عاداتی است كه سبب كاهش تعداد و  قدرت حركت اسپرم‌ها می‌شوند.

• در معرض قرار گرفتن طولانی مدت با عناصر سنگین (نظیر سرب، كادمیوم، آرسنیك) و سموم شیمیایی به ویژه علف‌كش‌ها و آفت‌كش‌ها  و میدان‌های قوی الكترومغناطیسی می‌تواند كیفیت و تعداد اسپرم‌ها را كاهش دهد.

• بیماری‌هایی نظیر دیابت، ایدز، حملات قلبی، نقص كلیه و كبد، سندرم كوشین و آنمی ممكن است روی باروری مردان اثر گذارد. همچنین در سرطان بیضه عموماً تولید اسپرم وجود ندارد. در مورد سایر سرطان‌ها روش‌های درمانی نظیر شیمی درمان و رادیودرمانی می‌تواند سبب كاهش قابل توجه كیفیت و تعداد اسپرم و حتی تخریب اندام‌ها و غدد تولید مثلی گردد.

تعداد بسیار زیادی از مردان به دلیل پایین بودن كیفیفت اسپرم ها قدرت باروری ندارند ، و پزشكان به آنان توصیه می كنند كه  برای افزایش قدرت باروری اسپرم ها  ،  هر دو سه روز یك بار رابطه جنسی داشته باشند  اما نتایج تحقیقات جدید محققان نشان داده  است كه زمان نقش بسیار مهمی در باروری این افراد دارد .

به گزارش خبرنگار سایت پزشكان بدون مرز  ،   نتیجه یك تحقیق نشان می دهد مردانی كه به علت آسیب دیدگی اسپرم توانایی بارورسازی پایینی دارند،اگر به مدت یك هفته هر روز از طریق همبستری،انزال داشته باشند، كیفیت اسپرمشان بهبود می یابد.
یك محقق استرالیایی  با اعلام نتایج پژوهشهای خود گفت: در حالی كه پیش از این به زوج ها توصیه می شد هر دو سه روز یك بار رابطه جنسی داشته باشند ولی تحقیقات او نشان می دهد همبستری هر روزه به ارتقای سلامت اسپرم ها كمك می كند.
دكتر دیوید گرینینگ می گوید در تحقیقاتش بر ۱۱۸ مرد آزمایش انجام داده و نتیجه كارش رضایت بخش بوده است.

به گفته دكتر گرینینگ میزان آسیب دیدگی اسپرم در هشتاد درصد مردانی كه مورد آزمایش قرار گرفتند،بعد از یك هفته انزال روزانه،۱۲ درصد كاهش یافت.

در این حال،به علت انزال روزانه میزان اسپرم های خارج شده در هر رابطه جنسی كه این مردان برقرار می كردند از ۱۸۰ میلیون به حدود ۷۰ میلیون كاهش پیدا می كرد ولی به گفته آقای گرینینگ این رقم همچنان در دامنه مطلوب برای برخورداری از قدرت باروری است.

به گفته گرینینگ، برقراری رابطه جنسی هر روزه به افزایش تحرك اسپرم ها نیز كمك می كند.

آسیب دیدگی اسپرم ها
باور عمومی میان محققان این است كه هر چه اسپرم ها به مدت طولانی تری در بیضه ها باقی بمانند به خاطر شرایط محیطی و دمای بدن دچار آسیب دیدگی بیشتری می شوند.در این حال،رادیكال های آزاد كه به ماده وراثتی سلول ها آسیب می زنند نیز در این محیط وجود دارد كه با آسیب رساندن به ساختار دی ان ای اسپرم ها قدرت باروری را كاهش می دهد.

از سوی دیگر، دیوید گرینینگ هشدار می دهد كه رابطه جنسی مستمر و مداوم با كاهش تعداد اسپرم های خارج شده در هر انزال می تواند خطر كاهش قدرت باروری را به همراه داشته باشد.او توصیه می كند بهترین راه برای تقویت قدرت بارداری،برقراری رابطه هر روزه در دوره تخمگذاری زنان است.

دیوید گرینینگ همچنین با اشاره به كاهش تمایل افراد به برقراری رابطه هر روزه با افزایش سن،بهترین سن باروری را سنین جوانی می داند.وی گفت:«ما برای باروری در جوانی خلق شده ایم».

پزشكان دیگر با جالب دانستن آزمایش های آقای گرینینگ می گویند این نتیجه شاید برای همه مردان مفید نباشد.

به گفته دكتر آلن پیسی از دانشگاه شفیلد انگلیس،همبستری هر روزه توانایی بارورسازی مردانی را كه تولید اسپرم پایینی دارند،كاهش می دهد

●  عوامل زیر در كیفیت اسپرم یا نا باروری مردان اثر میگذارد

-كشیدن سیگار معمولاً سبب كاهش تعداد اسپرم و تحرك ضعیف می شود. تحقیقات اخیر نشان دادند زمانی كه هم مرد و هم زن سیگار می كشند, احتمال ناباروری تا ۶۴% بالا می رود.

- استفاده درازمدت از حشیش توسط مردان سبب كاهش اسپرم و سالم افزایش اسپرم و افزایش اسپرم ناقص می شود.

- مصرف زیاد الكل سبب كاهش تولید اسپرم سالم توسط مردان می شود.

- فعالیت شدید بدنی سبب كاهش تولید اسپرم می شود.

- كمبود ویتامین C سبب می شود كه اسپرم ها به هم بچسبند و این حالت سبب ۱۶% موارد ناباروری در مردان می شود.

- بعضی از آنتی بیوتیك ها به طور موقت سبب كاهش تعداد و تحرك اسپرم ها در مردان می شوند. بعضی از این آنتی بیوتیك ها شامل اریترومایسین, نیتروفورازون یا نیتروفورانتوئین هستند.

- تماس با حشره كش ها, سموم آفت كش, حلال های آلی, سرب, تشعشعات یونیزه, فلزات سنگین و مواد شیمیایی سمی سبب كاهش قدرت باروری در مردان می شود. مردانی كه در محیط شغلی خود با این مواد سرو كار دارند, (چاپخانه ها, سرب, سموم كشاورزی, دستگاههای رادیولوژی و … ) باید از پوشش ها و ماسك های محافظ استفاده نمایند.

- سوء تغذیه و مصرف ناكافی غذاهای ضروری سبب اختلال در تولید و كار اسپرم ها می شود.

- بیضه ها نباید زیاد گرم شوند. سعی كنید شورت ها ی تنگ نپوشید. مردانی كه مشكل ناباروری دارند, نباید از دوش آب گرم, سونا استفاده كنند و همچنین كار در محیط گرم برای آنها مفید نمی باشد.

- فاصله گذاری در فعالیت جنسی (۳ تا ۶ روز در هفته), سبب افزایش حجم و قدرت باروری می شود. ولی اگر وقفه زیادی در فعالیت جنسی ایجاد شود, سبب می شود كه اسپرم ها تخلیه شده و پیر و نا توان و كم تحرك شوند

- استفاده از داروهای استروئیدی آنابولیك (این داروها توسط افرادی كه می خواهند دارای اندام های عضلانی حجیم شوند استفاده می شود, این داروها سبب می شوند كه بدن نتواند هورمون تستوسترون را به طور طبیعی بسازد كه سرانجام سبب كاهش تولید اسپرم خواهد شد. (بسیاری از ورزشكارانی كه به عنوان دوپینگ از این داروها استفاده مكرر می كنند, دچار این مشكل خواهند شد).

- داروی سولفاسالازین (این دارو برای درمان اختلالات گوارشی به كار می رود.)

- داروی كتوكونازول (ضد قارچ)

- داروی آزولفیدین (Azulfidine) – این دارو برای درمان بیماری گوارشی كولیت اولسروبه كار می رود.

- واریكوسل (كلافی از وریدهای اضافی دور لوله منی بر را می گیرند و سبب گرمی بیش از حد آن، می شوند كه این حالت سبب آسیب رسانی به اسپرم ها و كشتن آنها خواهد شد.

- عفونت دستگاه تناسلی (مثل التهاب پروستات, التهاب لوله های اپیدیدیم در بیضه, التهاب بیضه (اركیت).

- بیماری اوریون, (كه سبب آلوده شدن بیضه ها می شود).

- ضربات وارده به بیضه

- مصرف داروی دی اتیل استیل استرول (DES) توسط مادر در دوران بارداری (سبب كاهش اسپرم و ناهنجاری اسپرم می شود)

- تب

- داروهای ضد سرطان (شیمی درمانی)

- نقص انسدادی در لوله منی بر

- صدمات وارده به كانال های اسپرماتیك در بیضه (به علت بیماری های سوزاك و عفونت كلامیدیا)

- سوء تغذیه و كم خونی, سل

- استرس شدید در زندگی

●   تأثیر الكل، دخانیات و داروها بر باروری

بسیاری از افراد از آسیب هایی كه مصرف الكل و استعمال دخانیات دردورۀ بارداری بر چنین وارد می كند آگاهی دارند اما بسیاری از زوج ها باور نمی كنند كه استعمال دخانیات و مصرف الكل بتواند قدرت باروری آن ها را وختل كند. البته خبر خوبی كه در این مورد می توان داد این است كه اثرات اینها بر باروری همیشگی نیست و بعد از توقف مصرف آن ها، اثرات زیانبارشان بر باروری از بین رفته و وضعیت شخص به حالت عادی بر می گردد.الف) نقش الكل نوشیدن الكل می تواند باعث كاهش تعداد اسپرم های غیر طبیعی و كاهش درصد اسپرم های دارای قابلیت تحرك شود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشكان بدون مرز  ،   الكل از طریق تأثیر بر فرآیند تولید و آسازی تستوسترون (هورمون جنسی مردانه) نیز می تواند روی باروری مرد اثر كند.
الكل چون بر كبد اثر می گذارد می تواند باعث تجمع هورمون های جنسی زنانه (كه در مرد هم به طور طبیعی مقدار كمی تولید می شود) در بدن مرد شده از این طریق باعث كاهش قدرت جنسی و تعداد اسپرم ها شود. الكل همچنین می تواند باعث كاهش جذب عناصر غذایی مثل روی به داخل بدن شود.
روی ماده غذایی مهمی است كه در باروری مرد نقش حیاتی دارد. برای ساخته شدن لایۀ خارجی اسپرم و دم آن باید مقدار كافی روی وجود داشته باشد و نیز این عناصر با غلظت بالایی در اسپرم یافت می شود.
كاهش ( ) در غذای مرد می تواند تعداد اسپرم ها را كاهش می دهد. مصرف زیاد الكل می تواند باعث توقف عادت ماهیانه و تخمك گذاری در زن ها شود.
اگر چه نوشیدن مقادیربالاتر الكل می تواند بر باروری شما اثر منفی داشته باشد. لذا نمی توان گفت نوشیدن مقدار كمتر آن خالی از اشكال است بلكه می توان گفت مقدار اندك آن نیز برای شما ( كه می خواهید باردار شوید) زیاد است.
مصرف الكل توسط زنان باردار احتمال سقط را تا دو نیم ( ) برابر زنان عادی افزایش می دهد و اگر زنی هم الكل بنوشد و هم سیگار بكشد، احتمال سقط در او چهار برابر زنان عادی می شود.
●   نقش دخانیات
بسیاری از مردم اطلاعات زیادی در خصوص سیگار كشیدن در بیماری های مختلف ریه مثل آمفیزم و سرطان ریه دارند و اكثراً از اثرات مخرب سیگار در حاملگی نیز مطلع هستند، اما افراد كمی از نقش سیگار در كاهش قدرت باروری زوج هخا اطلاع كافی دارند. دود توتون یا تنباكو حاوی چهار هزار نوع تركیب شیمیایی است.

برخی از این تركیبات عبارتند از: اكسید نیتروژن، آمونیاك، هیدروكربن های معطر، سیانید هیدروژن، كلرید وینیل، نیكوتین، سرب و كادمیم.
برخی خانم ها فقط هنگام بارداری سعی می كنند سیگار نكشند، غافل از اینكه دود سیگار می تواند شانس حامله شدن شما را نیز كاهش دهد.
سیگار كشیدن در مردان می تواند باعث كاهش تعداد اسپرم ها، افزایش اسپرم های غیر طبیعی و كاهش سطح تستوسترون (هورمون جنسی مردانه) شود. دود سیگار همچنین می تواند باعث كندی و تنبلی اسپرم ها و نیز كاهش سطح ویتامین در خون شود.
كمبود و یتامین باعث می شود اسپرم ها به جای رو به جلو به همدیگر بچسبند و مصرف مقدار كافی ویتامین به طور روزانه می تواند باعث اصلاح این مشكل شود. استعمال دخانیات و در زنان می تواند باعث یائسگی زودرس شود و این موضوع برای زنانی كه سنشان بالا است و می خواهند باردار شوند اهمیت حیاتی داردو
ج) نقش داروهای تفننی
طی سال های اخیر مصرف ماری جوانا و كوكائین سیر فزاینده ای داشته و برای بخشی از مردم به صورت بخشی از زندگی روزانه در آمده است.
البته افزایش مقبولیت اجتماعی این داروها دلیل بر بی ضرر بودن آن ها نیست. این داروها بر روی باروری شما و شوهرتان اثر منفی دارند اما در صورت ترك آن ها بعد از مدت كوتاهی اثرات منفی شان بر براروری از بیم می رود. مصرف آن ها در بارداری اثرات فاجعه باری بر روی جنین دارد.

●  بررسی ساختمان و آناتومی  اسپرم :

●  اسپرماتوژنز یا اسپرم‌زایی

در غدد جنسی نر یا بیضه، سلول‌هایی به نام اسپرماتوگونی وجود دارند كه از تكثیر سلول‌های ژرمینال حاصل شده‌اند. این سلول‌ها پس از بلوغ فعال شده با چند تقسیم متوالی اسپرماتوزوئیدها را می‌سازند. جریان اسپرم‌زایی بدین گونه است:

ابتدا تعداد زیادی اسپرماتوگونی به وجود می‌آیند، هر یك از این سلول‌ها رشد كرده  و مقداری مواد را در خود ذخیره می‌كنند. و در پایان رشد خود به اسپرماتوسیت نوع اول تبدیل می‌شوند. این سلول‌ها هنوز دارای ۲N كروموزوم( دیپلویید) هستند. اسپرماتوسیت‌های نوع اول دوبار پشت سر هم تقسیم می‌شوند كه به مجموعه این دو تقسیم، میوز می‌گویند. این سلول‌های تولیدی را اسپرماتوسیت نوع دوم ( N كروموزومی )می‌نامند.این‌ها نیز تقسیم شده و سلول‌های N كروموزومی دیگری به نام اسپرماتید را به وجود می‌آورند.

ساختمان اسپرم در انواع مختلف جانوران پر سلولی بسیار شبیه یكدیگر است و مهم‌ترین تفاوتی كه در آن‌ها دیده می‌شود در دستگاه حركتی آن‌هاست. اندازه اسپرم‌ها با اندازه افراد نر سازنده آن‌ها بستگی ندارد. مثلا” اسپرم فیل از اسپرم موش كوچك‌تر است. تعداد آن‌ها در مایع منی زیاد است، مثلا” تعدا آن‌ها در هر میلی‌متر مكعب در انسان ۱۰۰ هزار، در گاو یك میلیون، و در خروس چهار میلیون است.

اسپرم از كلمه یونانی اسپرما (به معنای بذر) گرفته شده است و به سلول‌های تناسلی مردانه اطلاق می‌شود. تولید مثل جنسی در انسان از نوع آنیزوگامی و اووگامی است. به این معنا تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای از لحاظ اندازه سلول‌های جنسی (گامت‌ها) دو جنس وجود دارد و سلول كوچك‌تر مربوط به جنس مذكر است كه همان سلول اسپرم است.

●  تاریخچه اسپرم

برای اولین بار در سال ۱۶۷۷ به وسیله آنتوان وان لیونهوك با استفاده از میكروسكوپ مشاهده شد. او در آن هنگام گزارش كرد كه انسان كوچكی درون اسپرم وجود دارد. احتمالا به این علت به این نظریه معتقد بود كه هر اسپرم حاوی یك انسان كوچك كاملا شكل‌گرفته است كه بعدا در رحم زن رشد می‌كند.

●  ساختمان اسپرم

سلول‌های اسپرم هاپلویید هستند، یعنی ۲۳ كرموزوم دارند و هنگامی كه با ۲۳ كرموزوم تخمك زن تركیب می‌شوند، یك سلول دیپلویید دارای ۴۶ كرموزوم را می‌سازند.
سلول‌های اسپرم تقسیم نمی‌شوند و طول عمر محدودی دارند، اما وقتی پس از لقاح با سلول‌های تخمك تركیب می‌شوند، سلول تخم یا زیگوت را به وجود می‌آورند كه شروع به رشد و نمو می‌كند.
سلول اسپرم از یك سر، قطعه میانی و یك دم تشكیل شده است. سر حاوی هسته است كه حاوی فیبرهای كروماتینی به شدت در هم پیچیده است كه همان ماده ژنتیكی یا DNA سلول است و ۶ برابر نسبت به DNA سلول‌های عادی متراكم‌تر است. جلوی سر بخشی به نام آكروزوم قرار دارد كه حاوی آنزیم‌های مورد استفاده برای نفوذ به تخمك زن است.
بخش میانی اسپرم یك هسته رشته‌ای مركزی دارد و حاوی میتوكندری‌های فراوانی است كه به دور این هسته پیچیده‌اند. این میتوكندری‌ها انرژی لازم برای حركت اسپرم در طول دهانه رحم، رحم و لوله‌های رحمی را فراهم می‌كنند. دم اسپرم یا فلاژلوم حركاتی شلاقی انجام می‌دهد كه اسپرم را به جلو می‌راند.
سلول‌های اسپرم متحرك از طریق فلاژلوم حركت می‌كنند و برای حركت به سوی تخمك و لقاح نیاز به آب دارند. این سلول‌ها نمی‌توانند به خاطر ماهیت حركت‌شان به عقب بازگردند.
كیفیت و كمیت اسپرم شاخص اصلی كیفیت منی است كه معیار توانایی منی برای لقاح محسوب می‌‌شود.

●  حركت اسپرم به سوی تخمك

سلول اسپرم انسانی تنها در محیط‌های گرم زنده باقی می‌ماند. هنگامی كه سلول‌های اسپرم بدن مرد را ترك می‌كند، قدرت زنده‌ ماندن آنها كاهش پیدا می‌كند و بسیاری از این سلول‌ها می‌میرند و كیفیت اسپرم كاهش پیدا می‌كند. سلو‌های اسپرم به دو گروه تقسیم می‌شوند، اسپرم‌های مونث كه حاوی كرموزوم X هستند و پس از لقاح با تخمك جنین دختر و اسپرم‌های مذكر كه حاوی كرموزوم Y هستند و پس از لقاح جنین پسر ایجاد می‌كنند.
اسپرم انسان شامل یك سر به اندازه ۵ در ۳ میكرون و دمی به درازای ۵۰ میكرون است. دم اسپرم حركتی شلاقی در یك مخروط بیضوی دارد كه اسپرم را به جلو می‌راند (با سرعت یك تا ۳ میلی‌متر در دقیقه).
مایع منی ماهیتی قلیایی دارد و اسپرم‌ها به حداكثر سرعت حركت خود در آن نمی‌رسند، مگر هنگامی كه به واژن برسند كه مایع‌های اسیدی واژن قلیایی بودن منی را خنثی می‌كند.
در این هنگام فیبرینوژن ساخته شده در كیسه‌های منی باعث لخته‌شدن مایع منی می‌‌شود و این لخته اسپرم را حفاظت می‌‌كند. به محض آنكه حركت سلول‌های اسپرم تشدید می‌شود، آنزیم فیبرینولیزین تولید شده به وسیله پروستات كه در منی وجود دارد، لخته را حل می‌كند و اسپرم امكان پیدا می‌كند تا به طور مطلوب پیشروی كند.
فعال شدن اسپرم و افزایش سرعت حركت آن در دستگاه تناسلی زنانه نقش مهمی در موفقیت اسپرم در نفوذ كردن به درون تخمك دارد. دم اسپرم یا فلاژلوم مانند ملخ یك قایق اسپرم را به جلو می‌راند و حاوی مجاری‌ای است كه به طور اختصاصی ورود یون‌های كلسیم را امكان‌پذیر می‌كنند. به عقیده دانشمندان ورود ناگهانی كلسیم به درون دم اسپرم باعث بیش فعالی و سرعت گرفتن اسپرم می‌شود.لقاح اولین مانعی كه اسپرم برای وارد شدن به تخمك با آن روبه‌رو است، گروهی از سلول‌ها به نام سلول‌های كومولوس است كه دور تخمك را فراگرفته‌اند.
دومین مانعی كه اسپرم باید از آن بگذرد، غشایی به نام زونا پلاسیدا است كه در اطراف تخمك قرار دارد. یكی از پروتئین‌هایی كه در زونا پلاسیدا قرار دارد، به مولكول مكمل خود در اسپرم متصل می‌شود. این سازوكار قفل و كلید در هرگونه حیاتی اختصاصی است و بنابراین مانع آن می‌شود كه اسپرم و تخمك گونه‌های متفاوت جانوری با هم تركیب شوند.
هنگامی كه اسپرم به تخمك می‌رسد، در ابتدا با لایه بیرونی تخمك به نام زونا پلاسیدا روبه‌رو می‌شود. اسپرم با كمك آنزیم‌هایی كه در بخش جلوی سرش قرار دارد، می‌تواند تا حدی این غشا را حل كند. اما این آنزیم‌ها برای حل كردن كامل این غشا و اتصال آن به تخمك كافی نیستند.
در واقع اگر فعالیت حركتی اسپرم قبل از رسیدن به تخمك تشدید نشده باشد و اسپرم به اصطلاح بیش‌فعال نباشد، توانایی نفوذ به تخمك را نخواهد داشت.حقایقی در مورد اسپرم در هر انزال منفرد مرد به اندازه نصف یك قاشق چای‌خوری پر یعنی ۷۵/۲ میلی‌لیتر منی خارج می‌شود كه حاوی ۱۸۰ تا ۴۰۰ میلیون اسپرم است.
اگر شمار اسپرم‌ها از ۲۰ میلیون پایین‌تر بیاید، مرد را از لحاظ بالینی نابارور محسوب می‌كنند.
هر اسپرم حدود ۴۰ میكرون درازا دارد و حاوی ۲۳ كرموزوم است. اسپرم با سرعت ۷۵ سانتی‌متر در ساعت حركت می‌كند و می‌تواند تا ۳ روز در دستگاه تناسلی زن زنده بماند.میزان‌های طبیعی در آزمایش اسپرم

●   چه خوراكی هایی موجب افزایش قدرت باروری مردان می شوند ؟

پژوهشگران در كشور اسپانیای برای ارزیابی اثر رژیم غذایی بر باروری، مردانی را كه همراه همسرشان به یك كلینیك‌ ناباروری مراجعه كرده بودند، مورد بررسی قرار دادند.

مردان دچار ناهنجاری‌‌های ژنتیكی، جسمی و هورمونی از این بررسی كنار گذاشته شدند. هر داوطلب دست كم دو نمونه منی برای آزمایش در اختیار گذاشت و هر كدام اطلاعاتی در مورد مصرف ۹۶ مورد ماده غذایی حین سال قبل ارایه دادند. پژوهشگران همچنین میزان هورمون‌های تناسلی را در این مردان اندازه‌گیری كردند و اطلاعاتی در مورد سایر عوامل دیگر كه بر كیفیت اسپرم اثر می‌گذارد، مانند سیگار كشیدن، وزن بدن، مصرف الكل و قرارگیری به مواد آلاینده جمع‌آوری كردند.

این دانشمندان معیارهای سازمان جهانی بهداشت برای تقسیم‌بندی این افراد را به دو گروه اعمال كردند: یك گروه شامل ۳۰ مرد كه كیفیت منی پایینی داشتند و گروه دیگر شامل ۳۱ مرد كه كیفیت منی بهتری داشتند. این دو گروه از لحاظ سیگار كشیدن، مصرف الكل، چاقی، میزان قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های محیطی یا میزان هورمون‌ها تفاوتی نداشتند اما از لحاظ رژیم غذایی متفاوت بودند. مردان با كیفیت پایین اسپرم نسبت به مردان با كیفیت بهتر اسپرم، مقدار بیشتری گوشت قرمز، سیب‌زمینی و ماست پرچرب می‌خوردند.

برعكس، مردان با كیفیت بهتر اسپرم مصرف بالای شیر كم‌چربی، صدف خوراكی، سبزی‌ها و میوه‌ها و شیرینی‌ها را داشتند. اما این رابطه ظاهری میان رژیم غذایی و كیفیت اسپرم به چه عاملی مربوط می‌شود؟
این بررسی غذاها و نه مواد مغذی را مورد ارزیابی قرار داده بود اما به نظر می‌رسد مردانی كه میزان مصرف بالاتر كربوهیدرات (مواد نشاسته‌ای)، فیبرهای گیاهی، ویتامین‌ها (شامل مواد آنتی‌اكسیدان) دارند و مصرف پروتئین و چربی‌ آنها پایین‌تر است، كیفیت اسپرم بهتری دارند.

گوشت قرمز و لبنیات پرچرب به خصوص از لحاظ تاثیر روی اسپرم مورد توجه هستند. از آنجایی كه مواد شیمیایی مانند PCB‌ها (بیفنیل‌های پلی‌كرینه)، حشره‌كش‌های ارگانیك و هورمون‌های جنسی در چربی محلول‌اند، ممكن است این مواد آلاینده وارد غذاهای پرچربی مانند گوشت قرمز و لبنیات پرچربی شوند.

گرچه این بررسی در اسپانیا این مواد شیمیایی را به طور مستقیم ارزیابی نكرده بود، پژوهش‌های قبلی این مواد را با كاهش قدرت باروری مردان مربوط كرده‌اند. یكی از این بررسی‌ها نشان داد مصرف مقدار زیاد گوشت گاو به وسیله مادر حین بارداری ممكن است آثار نابجایی بر رشد بیضه پسرش در طول زندگی جنینی بگذارد. اگر نتایج این پژوهش اسپانیایی تایید شود، آثار تغذیه فرد ممكن است در نسل آینده‌اش هم ادامه پیدا كند.

●   اثر چربی‌های غذایی بر كیفیت اسپرم
یك تحقیق دیگر در دانشگاه هاروارد نشان داده است مصرف غذاهای حاوی مقادیر زیاد چربی‌های اشباع‌شده برای مثال همبرگر و سیب‌زمینی سرخ‌كرده و چربی‌های تك‌اشباع‌نشده كه برای مثال در گوشت قرمز، لبنیات پرچرب و مغزهای میوه خوراكی وجود دارد ممكن است به كیفیت اسپرم صدمه بزند.

این بررسی نشان داد هرچه مردان میزان بیشتری از این چربی‌های اشباع شده بخورند با احتمال بیشتری ممكن است تعداد اسپرم‌های آنها و میزان فعالیت آنها كاهش یابد. بر عكس،‌ مردانی كه غذاهای حاوی چربی‌های سالم‌تر چند‌اشباع‌شده مانند اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ (كه برای مثال در ماهی و غلات سبوس‌دار وجود دارند) مصرف می‌كردند، تعداد بیشتری اسپرم سالم‌‌تر و فعال‌تر داشتند.

در این بررسی مردان با بیشترین میزان مصرف چربی‌های اشباع‌شده نسبت به مردان با كمترین میزان مصرف چربی‌ اشباع‌‌شده ۴۱ درصد تعداد اسپرم كمتری داشتند و مردانی كه بیشترین میزان مصرف اسیدهای چرب‌ تك‌اشباع‌نشده را داشتند نسبت به مردان با كمترین میزان مصرف اسیدهای چرب‌ تك اشباع‌نشده ۴۶ درصد تعداد اسپرم كمتری داشتند.

به گفته این پژوهشگران، این یافته‌ها نشان می‌دهد كه رابطه‌ای میان عوامل قابل‌تغییر سبك زندگی، در این مورد تغذیه و توان باروری مردان وجود دارد. هنوز معلوم نیست علت این رابطه میان انواع چربی‌ها و كیفیت اسپرم چیست اما انواع مختلف چربی به صورت‌های مختلفی در بدن سوخت‌وساز پیدا می‌كنند. چربی‌های چنداشباع‌نشده بخش مهمی از غشای سلولی اسپرم‌ها را تشكیل می‌دهند و ممكن است بر توانایی اسپرم بر بارور كردن تخمك اثر بگذارند. این نوع چربی‌ها همچنین ممكن است تولید هورمون‌های تناسلی را نیز تحریك كنند.

دانشمندان می‌گویند اینكه تغییر نوع تغذیه بتواند به باروری یك مرد معین كمك كند،‌ بستگی به وضعیت آن مرد دارد. گرچه تفاوت ۴۰ درصدی در شمار اسپرم‌ها زیاد است، این تفاوت در برخی از مردان ممكن است مهم باشد و در برخی دیگر نه.

اگر مردی شمارش اسپرم حدمرزی داشته باشد، مثلا ۲۵ میلیون اسپرم در هر میلی‌ لیتر منی، كاهش ۴۰ درصدی تعداد اسپرم‌های او را به ۱۵ میلیون در میلی‌لیتر می‌رساند، كه غیرطبیعی محسوب می‌شود.

اما در مورد مردی كه تعداد اسپرم‌هایش ۱۰۰ میلیون در میلی‌لیتر است، ۴۰ درصد باعث رساندن تعداد اسپرم‌ها به ۶۰ میلیون در میلی‌لیتر می‌شود كه هنوز طبیعی محسوب می‌شود. چربی‌های اشباع‌شده كه منشا اصلی غذایی كلسترول بالای خون هستند، عمدتا در غذاهای حیوانی و برخی از غذاهای گیاهی مانند گوشت گاو و گوسفند، شیر و پنیر یافت می‌شوند.

چربی‌های تك‌اشباع‌ نشده در روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون،‌ روغن كانولا، روغن بادام زمینی، روغن آفتابگردان و روغن كنجد یافت می‌شوند. همچنین كره بادام‌ زمینی، آووكادو و بسیاری از مغزها و تخمه‌های خوراكی نیز حاوی آنها هستند.

●   آشنایی با  ۳ راه حل بی خطر و طبیعی به منظور بهبود و افزایش حجم مایع منی می پردازیم :

۱ . اولین و مهم ترین چیز برای اینكار مصرف آب است . اگر شما روزانه به میزان لازم آب مصرف نمی كنید بدانید روز به روز مشكلتان جدی تر می شود . توصیه ما مصرف حداقل روزانه ۸ لیوان آب و مصرف هرچه كمتر الكل است.

۲ . راهكار دوم مصرف روی و چربی است . روی و چربی ها یك عنصر ضروری برای كنترل تولید هورمون جنسی مردانه تستوسترون است . بنابراین در صورتی كه بدن شما با كمبود روی مواجه باشد با كاهش تعداد اسپرم مواجه خواهید شد . همچنین كمبود روی باعث بروز مشكلات باروری در شما می شود .

با توجه به مطلعات انجام شده چربی های ضروری مثل امگا ۳ توانایی تولید تستوسترون را بالا می برد . چربی های مفید در مواد غذایی نظیر زیتون و آجیل و حبوبات و … یافت می شود .

۳ . مكمل های گیاهی هم می تواند بر كیفیت اسپرم تاثیرگذار باشد . باید مكملهایی را كه سرشار از مواد معدنی و مغذی هستند در برنامه روزانه خود بگنجانید . مكملها باید حاوی اسید آمینه ، كارنیتین و … باشد .

این روشها علاوه بر افزایش تعداد اسپرم ها ، افزایش طول آلت تناسلی ، نعوظ بهتر و طولانی مدت تر  و تحریك پذیری بیشتر همچنین افزایش جریان خون در آلت تناسلی را به همراه خواهد داشت .