... برخی از مسیحیان ارتودوكس در روسیه، اوكراین، سرزمین مقدس (ناحیه تاریخی اسرائیل) و دیگر مكانها، به سبب پیروی از گاهشماری یولیانی، جشن كریسمس را در روز ۷ ژانویه برپا می‌دارند. اعضای كلیسای ارامنه طبق سنت منحصر به فردی، روز میلاد و همچنین روز غسل تعمید مسیح را همزمان در روز ششم ژانویه جشن می‌گیرند.
ایام دوازده روزه كریسمس با سالروز میلاد مسیح در ۲۵ دسامبر آغاز گشته و تا جشن خاج‌شویان در روز ۶ ژانویه ادامه می‌یابد. هرچند مهمترین عید مذهبی در گاهشمار مسیحی، روز عید پاك (به عنوان روز مصلوب شدن و رستاخیز عیسی) است، مردم بسیاری به‌خصوص در كشورهای ایالات متحده و كانادا،
كریسمس را مهمترین رویداد سالانه مسیحی محسوب می‌دارند. با وجودی كه این
روز، یك عید مذهبی شناخته می‌شود، از اوایل سده بیستم میلادی به بعد به طور
گسترده به عنوان یك جشن غیر مذهبی برگزار شده و برای بیشتر مردم، این ایام
فرصتی است برای دور هم جمع شدن اقوام و دوستان و هدیه دادن به هم. كریسمس
با آیینهای ویژه‌ای به‌طور مثال آراستن یك درخت كاج، برگزار شده و شخصیتی
خیالی به نام بابانوئل در آن نقشی مهم دارد.
ریشه لغوی
واژه كریسمس (به انگلیسی: Christmas)، به معنای «مراسم عشای ربانی (مَس) در روز مسیح»
در حدود سال ۱۰۵۰ میلادی به صورت واژه Christes maesse در انگلیسی قدیم به
معنی «جشن مسیح»، وارد زبان انگلیسی گردید و محققان معتقدند، گونه
كوتاه‌تر آن یعنی Xmas شاید در قرن سیزدهم برای نخستین بار به كار رفته
باشد. واژه قدیمیتر «یول» (Yule) احتمالاً از واژه آلمانی jōl یا
انگلوساكسونی geōl كه به جشن انقلاب زمستانی اشاره دارد، مشتق شده‌است. واژه‌های متناظر در دیگر زبانها چون، نَویداد (Navidad) در اسپانیایی، ناتاله (Natale) در ایتالیایی و نوئل (Noël) در فرانسوی، همگی معنای «میلاد» را تداعی می‌كنند و واژه آلمانی «وایناختِن» (Weihnachten)، به معنی «شب تقدیس‌شده» می‌باشد.
ریشه تاریخی
در دوران ما قبل تاریخ، مردم سرزمینهای مختلف، فرا رسیدن نیمه زمستان
را – كه شب‌ها به تدریج كوتاه می‌شد و طول روزها افزایش می‌یافت - با آتش
افروزی و آیینهای قربانی و مراسم سنتی جشن می‌گرفتند. رومیان، این روزها
را جشن " ساتورنالیا "، می‌نامیدند و در ماه دسامبر، چند هفته را به
شادمانی و قمار بازی می‌گذراندند. قبایل ژرمن شمال اروپا نیز نیمه زمستان
را با عیش و نوش و مراسم مذهبی جشن می‌گرفتند. جامعه مسیحیت اولیه،
میان تاریخ واقعی میلاد عیسی مسیح و مراسم مذهبی بزرگداشت این واقعه، فرق
می‌نهاد. در دو قرن نخست پیدایش آیین مسیحیت، بازشناسی تاریخ زادروز شهدای
مسیحی و به پیروی از آن، عیسی، با مخالفتهای بسیاری در بین پیروان این آیین
روبرو شد. عده بسیاری از پدران كلیسا، نظرات نیشدار و كنایه‌آمیزی در خصوص
برپایی جشن تولد افراد در ادیان پاگانیسم
(آیینهای دگركیشی یا چندخدایی) داشتند و در واقع از دید كلیسا، این روزِ
جانسپاری قدیسان و شهدا بود كه می‌بایست به عنوان روز واقعی به دنیا آمدن
آنان، گرامی داشته شود. منشا دقیق انتخاب روز ۲۵ ماه دسامبر به عنوان میلاد
عیسی مسیح در پرده‌ای از ابهام قرار دارد و تاریخدانان در مورد آنكه
مسیحیان از چه زمانی شروع به برپاداشتن جشن میلاد مسیح نمودند، راسخ
نیستند. گرچه اناجیل چهارگانه در عهد جدید، تولد عیسی را با جزئیات شرح می‌دهند، ولی هیچ تاریخی در آنها ذكر نشده‌است. روز ۲۵ دسامبر، برای نخستین بار در سال ۲۲۱ پس از میلاد، در نوشته‌های سكستوس ژولیوس افریكانوس (اولین تاریخنگار مسیحی) به عنوان روز تولد مسیح، انعكاس یافته و بعدها به طور فراگیر در عالم مسیحیت پذیرفته شده‌است.
اما بیشتر محققان معتقدند كه این روز در امپراتوری روم جایگزینی برای جشن «روز تولد خورشید شكست ناپذیر» (dies solis invicti nati) كه در هنگامه انقلاب زمستانی
به عنوان نماد نوزایی خورشید، به دور افكندن زمستان و ندای تولد دوباره
بهار و تابستان برگزار می‌شد، رایج گردید و در واقع كریسمس، صورت «مسیحی
شده» این جشن است. پیش از پذیرفتن آیین مسیحیت به عنوان دین رسمی روم در
قرن چهارم میلادی، رومیان هر ساله در روز ۱۷ دسامبر در جشنی به نام ساتورنالیا به سیاره كیوان (ساتورن)، ایزد باستانی زراعت، احترام می‌نهادند. این جشن تا هفت روز ادامه میافت و انقلاب زمستانی
را كه طبق گاهشماری یولیانی باستان حدوداً در ۲۵ دسامبر واقع می‌شد، شامل
می‌گردید. هنگام عید ساتورنالیا، رومی‌ها اقدام به برپاداشتن جشن و سرور،
به تعویق انداختن كسب و كار و منازعات، هدیه دادن به همدیگر و آزادكردن
موقتی برده‌ها می‌نمودند. همچنین آیین رازآمیز میترائیسم، بر پایه پرستش ایزد باستان ایران زمین، میترا،
در سرزمینهای تحت فرمانروایی روم باستان اشاعه زیادی یافته بود و بسیاری
از رومیان، رویداد بلندتر شدن روزها به دنبال انقلاب زمستانی را با شركت
كردن در مراسمی به منظور بزرگداشت زادروز میترا، در ۲۵ دسامبر جشن
می‌گرفتند. این جشنها و سایر مناسك تا اول ژانویه ادامه میافت كه رومیان
این روز را نخستین روز ماه و سال جدید می‌دانستند.
كلیسای كاتولیك روم روز ۲۵ دسامبر را به عنوان زادروز مسیح برگزید تا به
مراسم پاگانیسم در آن زمان معنا و مفهوم مسیحی بخشد. برای نمونه، كلیسا
جشن زادروز میترا خدای نور و روشنایی را با جشن بزرگداشت زادروز عیسی كه
عهد جدید او را نور و روشنی جهان می‌نامد، جایگزین نمود. كلیسای كاتولیك با
این امید كه پیروان آیین میترا را به آیین مسیحیت وارد كند، به انها اجازه
داد تا به عنوان بزرگداشت زادروز مسیح به برگزاری جشن و سرور خود در تاریخ
معین شده پیشین ادامه دهند.
بابانوئل
نوشتار اصلی: بابا نوئل
شخصیتی كه امروزه به شكل پیرمردی مهربان و چاق است و با لباس سرخ رنگ و
ریشی سفید و بلند، هنگام كریسمس در میان برگزاركنندگان این جشن ظاهر
می‌گردد به چندین اسم شناخته می‌شود كه بابانوئل (Papa noel)، سانتا كلوز
(Santa claus) و سنت نیكولا (Saint Nicola) از معروفترین این اسامی‌اند.
تاریخچه بابا نوئل
در سده چهارم میلادی، یكی از اسقف‌های آسیای صغیر (تركیه امروز) به خاطر رفتار مهربانانه اش با كودكان شهرت یافت. این شخص كه بعدها به سنت نیكولاس (نیكولاس قدیس) شهرت یافت، در نقاشی‌های قرون وسطا و عصر رنسانس
به شكل مردی بلند بالا با چهره‌ای جدی و نجیبانه نشان داده شده‌است و تا
حدود قرن شانزدهم، جشن مخصوص او در روز ششم دسامبر در سراسر اروپا برگزار
می‌گردید، اما از آن پس، این جشن، تنها به پروتستان‌های هلند منحصر گردید. مهاجران هلندی كه به آمریكای شمالی كوچ كردند، این رسم را با خود به آن كشور بردند و در آنجا بود كه نام او به سانتا كلوز (به انگلیسی: SANTA CLAUS) تغییر یافت.
آیینهای كریسمس
برگزاری كریسمس در كشورهای مختلف مسیحی بنا به سنت و رسم و رسوم آنان،
تفاوت‌هایی نیز با یكدیگر دارد. اما مشتركات این مراسم این است كه: مسیحیان
برای جشن گرفتن میلاد عیسی مسیح
به كلیساها می‌روند، در منزل یك درخت كاج را تزیین و چراغانی می‌كنند و در
خیابان‌ها و كوچه‌ها دسته‌دسته سرودهای پرستشی و شكرگزاری اجرا می‌نمایند.
درخت سرو
امروزه در تمام جهان درخت سرو نماد مهم كریسمس است. اما درخت سرو
در آئینهای پاگان و فرهنگ قدیم ایران نیز بسیار مهم بوده و درخت جاودانگی
تلقی می شده است هنوز در بسیاری از نقاط ایران به درخت سرو با نگاه تقدس
نگاه می شود داستان درخت سرو كاشمر- سرو كشمر و بریده شدن آن بدستور خلیفه عباسی یكی از مطالب تاریخی در موردتقدس درخت سرو است در خراسان و بطور مشخص در زیبد
درخت سروی وجود دارد كه در یكصد سال گذشته بارها بخاطر رفتار مردمان سنتی و
نوگرایان بر سر تقدس درخت درگیری بوجود آمده است.در اكثر شهرهای قدیمی
آسیای میانه هنوز هم بر درختان سرو روش و یا تكه پارچه ای گره می زنند به امید اینكه گره از مشكل آنها گشوده شود و به آرزوی خود برسند.
كریسمس در هند
اگر چه كریسمس جشنواره یی در تقویم مسیحی است، اما در هند
به عنوان یك سرگرمی و تفنن دارای اهمیت ویژه‌ای است. در هند این جشنواره
دارای معنی خاصی برای وحدت هند در عین تنوع و گوناگونی ست كه در سراسر جهان
شناخته شده‌است. و به دلیل نفوذ اروپا در این كشور برای مدت طولانی, دین
در سراسر كشور پخش شده‌است. كریسمس مهمترین جشنوارهٔ مسیحیان هند است. به
عنوان بخشی از جشن, به اعضای خانواده هدیهٔ كریسمس می‌دهند و یا به مردم
فقیر از طریق موسسه خیریه پول میرسانند. مردم تزئین خانه‌ها و كلیساهای خود
را با گل بنت قنسول (پوانزتیا) به خاطر نیمه شب تزئین می‌كنند. در جنوب
هند، مسیحیان لامپ رس كوچك روی پشت بام‌ها و دیوارهای خانه‌های خود قرار
می‌دهند، كه هندوها در طول جشنواره خود به نام دیوالی این كار را انجام
می‌دهند. در گوا،
تمام هتل‌ها در دوره كریسمس پر از مسافر هستندآداب و رسوم محلی هند و سنت
تاثیر سنگینی بر كریسمس هندی گذاشته و این در دكوراسیون قابل رویت است به
این صورت كه مسیحیان هند خانه‌های خود را با برگ انبه تزئین می‌كنند.
كلیساها اغلب دارای سرویس عصرانه در كریسمس هستند و با شمع و گل بنت قنسول
به طور شگفت انگیزی تزئین می‌شوند. تزئینات در خیابان‌ها و معابر نیز قابل
مشاهده هست. جامعه مسیحی در هند
كریسمس را با خوشنودی و از خود گذشتگی جشن می‌گیرند.جشن كریسمس با
پایكوبی، كیك، شمع و دكوراسیون درخت سرو تزئین شده برجسته می‌شود. در نقاط
مختلف هند، به خصوص شهرهای دهلی، بمبئی، بنگلور و چنای، كریسمس به شادمانی
توسط مردم از تمام ادیان و جوامع جشن گرفته می‌شود. روز كریسمس (روز بزرگ)
در زبان هندی به نام یك روز تعطیل ملی در هند است و مردم از تمام ادیان
برای شادی به دوستان مسیحی خود میپیودند. در خانواده‌های مسیحی، آماده سازی
برای كریسمس حداقل یك ماه قبل شروع می‌شود. خانم‌ها شروع به پختن كیك‌های
سنتی كریسمس می‌كنند، نه تنها با تمام اعضای خانواده، بلكه همسایه ها!
فعالیت‌های خرید انجام می‌گیرد به طوریكه همه اقدام به خرید لباس‌های جدید
برای این جشنواره می‌كنند. هدایای كریسمس نیز برای دوستان، اقوام و بچه‌ها
در خانواده خریداری شده‌است. جشن‌های كریسمس در نقاط مختلف هند در جنوب هند،
مسیحیان به سبك هندوها لامپ رس روی پشت بام‌ها و دیوارهای خانه‌های خود
روشن می‌كنند. به همان شیوه كه هندوها تزئین خانه‌های خود را در جشنواره
دیوالی انجام می‌دهند. علاوه بر این، در چندین ایالت هند تزئین درخت موز یا انبه
به جای درخت كاج سنتی مورد استقبال قرار می‌گیرد. در شمال غرب هند،
مسیحیان قبیله‌ای از قبیله بهیل، بعد از شب به مدت یك هفته در طول كریسمس
به پایكوبی پرداخته و تمام شب را آواز می‌خوانند. در بمبئی، كه دارای یكی
از بزرگترین جوامع كاتولیك رومی در هند است، سنت به تصویر كشیدن صحنه‌های
ولادت و تزئین خانه با ستاره‌های بزرگ وجود دارد.
هیجان انگیز ترین جشن كریسمس در هند را می‌توان در حالت سرور و نشاط در
شهر بندری گوا دید. تعداد زیادی از گردشگران داخلی و بین المللی به سواحل
گوا می‌آیند ودر طول جشنواره كریسمس به تماشای گوا در بهترین حالت فرهنگی
خود می‌پردازند. همچنین می‌توان در بهترین موسیقی و رقص گوا در جشن میهمانی
كریسمس شركت كرد. كاتولیك‌ها در گوا در برنامه‌ای سنتی و محلی به نام
میسسا و گالو یا "كلاغ خروس" شركت می‌كنند كه ساعات اولیه صبح انجام
می‌شود. كارناوال، قبل از روزه، مهم ترین رویداد در گوا است كه شبیه به
"ماردی گراس" در نیواورلئان است.
مـــوضـوع :
اطلاعات عمومی
*** :
به این مطلب رای دهید
