در همین ابتدا تكلیف خودم و شما را روشن كنم، این فهرست چیزی شبیه 10
ساختمان برتر دنیا یا مقالات مشابه نیست! مگرنه چه بسیار است از این دست
فهرست‌های چندتایی كه می‌توان آن را با سازه‌ها، خانه‌ها، آسمان خراش‌ها و
سالن‌های تئاتر پر كرد. شاید برخی بگویند چرا ساختمان‌هایی چون برج
میلاد(!)، ساختمان اپرای سیدنی، برج كرایسلر , شلهكارها و بنا های تاریخی آزربایجان وغیره در این فهرست نیامده
است، خواهش می‌كنیم در نظر داشته باشید كه این اولین مقاله از این سری
مطالب درباره سازه‌هایی با معماری چشمگیر و قابل توجه است و به همین یك
مورد نیز ختم نخواهد شد.
ساگرادا فامیلیا، اسپانیا
به طور قطع این ساختمان یكی از خارق العاده‌ترین كلیساها در جهان است، كه
ساخت آن به طراحی بنام آنتونیو گادی باز می‌گردد. برج و باروهایی كه در این
كلیسا وجود دارد به دست‌های هشت پایی می‌ماند كه در این ساختمان پنهان
شده! شروع ساخت ساگرادا فامیلیا از 1882 میلادی آغاز شده ولی به دلیل
ایده‌ی آرمانگرایانه و بلندپروازی‌های طراح آن، روند ساخت و ساز بنا هنوز
به پایان نرسیده است! قرار است در پایان كار كل كلیسا شامل سه سردر و 18
برج باشد كه بلندترین آن به ارتفاع 170 متر نمادی از حضرت عیسی مسیح (ع)
است. علی‌رغم اینكه قرار بود پروژه ساخت تا سال 2026 مقارن با یكصدمین
سالگرد مرگ گادی، به درازا بیانجامد، اما به نظر می‌رسد چیز زیادی از ساخت
آن باقی نمانده! این سازه یكی از مهم‌ترین نمادهای شهری بارسلونای اسپانیا
به حساب می‌آید كه سالانه دها هزار گردشگر را به سوی خود جذب می‌كند.
دژ كردان (قلعة الحصن)، سوریه
این قلعه كه در یكی از بلندی‌های سوریه واقع شده با قدمت 800 ساله‌اش
توانسته در برابر فرسایش و جفای زمانه طاقت آورده و به اعتقاد تی‌یی لورنس
«یكی از زیباترین قلعه‌های جهان» را شكل داده است. این قلعه به سبك و سیاق
معماری قرون وسطایی ساخته شده است و دارای بدنه‌ای بیرونی ضخیم است كه بنای
داخلی را از خارجی تمیز می‌دهد. در داخل آن با شهر كوچكی روبرو می‌شویم كه
دارای یك كلیسای نقلی، حمام‌ها، سالن‌های بزرگ و سرسرایی به سبك گوتیك
است. مهم‌ترین نشانه قدمت این بنا علف‌های هرزی است كه در جای جای دیوارها و
كف رشد كرده‌اند و نمایی ویژه به آن بخشیده‌اند.
قصر زمستانه، روسیه
این ساختمان پسته‌ای رنگ زیبا كه در كناره رودخانه نوا در سنت پطرزبورگ
واقع شده از آثار فراچسكو بارتولومئو راسترلی است كه به عنوان اقامتگاه
زمستانه تزار روسیه مورد استفاده قرار می‌گرفت. شكل ظاهری آن به صورت یك
بلوك است و تمامی جزئیات طراحی دوره باروك در آن رعایت شده است. حاشیه
كناری كه در بالای بنا قرار دارد و مجسمه‌هایی كه در آن كار شده، بیشتر به
این می‌ماند كه این افراد قصد شیرجه زدن در رودخانه نوا را دارند! شباهت
زیاد آن به معماری اروپایی و حضور آن در قلب روسیه از جذابیت‌های این قصر
است.
كتابخانه اسكندریه، مصر
اهرام ثلاثه جیزه،
نمادی از گذشته و كتابخانه اسكندریه نشانی از مصر نوین است. این بنا همانند
صفحه‌ای است كه به صورت زاویه دار كار گذاشته شده باشد. به طور قطع
می‌توان این كتابخانه را كه ساخت آن در سال 2002 به اتمام رسید یكی از
پدیده‌های معماری هزاره به حساب آورد. طرح اصلی این ساختمان از كتابخانه
اسكندریه كه یكی از مهم‌ترین ساختمان‌های كلاسیك جهان بوده و در قرن سوم
پیش از میلاد وجود داشته، اقتباس شده است. زاویه‌دار بودن ساختمان ریشه در
این باور دارد كه خورشیدی دیگر بر فراز دریای مدیترانه به درخشش درمی‌آید.
جالب است بدانید كه فضای داخلی این مجموعه قادر است بیش از هشت میلیون كتاب
را در خود جای دهد.
موزه گوگنهایم، اسپانیا
برخی منتقدین شاید معتقد باشند كه موزه گوگنهایم از آثار فرانك گری كه در شمال اسپانیا و در شهر بیلبائو ساخته
شده است و از سال 1997 به روی عموم باز است، بیشتر شبیه یك قوطی بازكن
فلزی است! اما صبر كنید، این سازه یكی از تاثیرگذارترین و چشمگیرترین
ساختمان‌ها با معماری مدرن در دنیاست. این بنا كه دارای قطعاتی از جنس
تیتانیوم و مجموعه‌ای از بلوك‌های به هم وصل شده است، توانسته با حال و
هوای صنعتی شهر بیلبائو هماهنگ شده و از طرف دیگر شباهت زیادی به موزه
گوگنهایم نیویورك دارد كه به هنر مدرن اختصاص یافته و در آن می‌توانید آثار
زیبایی از هنرمندان معاصر را بیابید؛ همچنین این بنای چند طبقه از هیچ
پله‌ای استفاده نشده و ارتباط بین طبقات از طریق راهروی مارپیچی امكان پذیر
است.
قصر پوتالا، تبت
بر بلندی شهر لهاسا كه پیش‌تر مقر دولتمردان تبتی و اقامتگاه زمستانه دالای
لاما بوده است. ساختمان عظیم 13 طبقه‌ی قصر پوتالا به چشم می‌خورد، این
بنا كه به سبك معابد سنتی بودائیان ساخته شده دارای صدها اتاق است. نقل است
كه در قرن هفتم میلادی بیش از هفت هزار كارگر در ساخت این قصر مشاركت
داشته‌اند. این ساختمان كه هم‌اكنون یكی از موزه‌های دولتی چین به حساب
می‌آید در فهرست میراث یونسكو نیز به ثبت جهانی رسیده است.
نقش جهان، ایران
این مسجد كه در كنار یكی از بزرگ‌ترین میدان‌های دنیا (نقش جهان) قرار
گرفته، نماد مشهوری از نصف جهان است. مسجد امام یكی از عجایب معماری جهان
به شمار می‌رود كه تمام سطح داخلی و خارجی آن با كاشی‌های آبی رنگ زیبای
ایرانی پوشیده شده است. مسجد امام كه روند ساخت آن از قرن 17 میلادی آغاز
شد دارای گنبدی مركزی به ارتفاع 54 متر و ایوانی به ارتفاع 30 متر است كه
از نشانه‌های برتر معماری دوره صفویه به حساب می‌آید. این مسجد كه با زاویه
45 درجه نسبت به میدان ساخته شده در مسیر قبله مسلمانان و روبروی كعبه
است. گفتنی است به جهت كاشی كاری سطح خارجی بنا، در ساعات مختلف روز و با
توجه به شدت نور، رنگ ساختمان قدری تفاوت می‌كند كه جلوه‌ای خاصی به این
سازه می‌بخشد.
تاج محل، هندوستان
تاج محل یكی از مشهورترین بناهای عاشقانه جهان است كه حتی شاعر بلندآوازه
هندی تبار، رابیندرانات تاگور آن را به «قطره اشكی بر چهره‌ی ابدیت» یاد
كرده است. تاج محل در منطقه آگرای هند و به دستور شاه جهان كه از مرگ همسر
دلبندش سخت متاثر شده بود، ساخته شد. گفتنی است ممتاز‌محل، همسر شاه در
زمان زایمان چهاردهمین شاهزاده در سال 1631 میلادی جان به جان آفرین تسلیم
كرد. در ساخت تاج محل از مرمر ناب سفید رنگ استفاده شده كه جلوه‌ای خاص به
این بنای تاریخی – عاشقانه داده است. اگر قصد بازدید از این نماد رمانتیك
را در كشور هفتاد و دو ملت دارید.
موزه اسكار نیمییر، برزیل
اسكار نیمیر یكی از طراحان برجسته‌ای است كه در شكل گیری برزیلیا، پایتخت
برزیل نقش زیادی داشته است. این موزه كه در كاریتیبا واقع شده دیدگاه
زیبایی شناختی شما را به چالش می‌طلبد. همچون سایر ساختمان‌های مهم، نمای
آن به گونه‌ای است كه عاشقانه دوستش خواهید داشت یا اینكه به شدت از آن
بیزار خواهید شد! این بنا دارای یك گالری اصلی، نمای بالائی زرد رنگ و
راهرویی شیب دار در بالای آب نما است. فضای داخلی موزه كه به «موزه چشم»
معروف است تلفیقی از زیبایی و وسواس طراح را به خوبی نشان می‌دهد.
ایاصوفیه، تركیه
ایاصوفیه مهم‌ترین نماد شهر استانبول می‌باشد كه در قلب این پایتخت دوتكه
آسیایی – اروپایی واقع شده است. این مسجد دارای چهار مناره سنگی است كه در
صده ششم میلادی به عنوان یك كلیسای ارتودوكس ساخته شده و بعدها به مسجد بدل
گشت، كه از 1935 نیز به عنوان موزه از آن استفاده می‌شود. جالب است بدانید
این سازه عظیم الجثه تنها در مدت پنج سال ساخته شده و دارای گنبد پرابهت
با ارتفاع 56 متر است. از آنجا كه پایه‌های این گنبد دارای پنجره‌های
متعددی است، از نمای داخل به نظر می‌رسد كه گنبد مسجد در بالای ابرهای معلق
است!
